सेन्ट्रल बिल्डिङ रिसर्च इन्स्टिच्युट (CBRI), रुर्कीले देशको ७५ औँ स्वतन्त्रता दिवसमा नेपाललाई ७५ वटा विद्यालय र अस्पतालका परियोजना हस्तान्तरण गर्ने लक्ष्य लगभग पूरा गरिसकेको छ । तीमध्ये ६० आयोजना पूरा भइसकेको वैज्ञानिकहरू बताउँछन्। चीनको सीमानाबाट नेपालका भूकम्प प्रभावित दुर्गम क्षेत्रमा बनेका विद्यालय र अस्पताललाई भारतको निशानका रुपमा बनाइनेछ । उल्लेखनीय छ, नेपालमा २०१५ को भूकम्पपछि प्रधानमन्त्री माेदीले २०१७ मा नेपाल भ्रमणका क्रममा सहयोगको घोषणा गरेका थिए । त्यसपछि भारत सरकारले १० करोड अमेरिकी डलर अर्थात् करिब ११ सय करोड भारतीय मुद्रामा ‘नेपालमा भूकम्पपछिको पुनर्निर्माण शिक्षा र स्वास्थ्य क्षेत्रका परियोजनाहरू’ सुरु गरेको थियो । सीबीआरआई रुर्कीले यो परियोजना पूरा गर्ने मुख्य जिम्मेवारी पाएको छ।

नेपालमा सन् २०१९ मा सुरु भएको १४७ अस्पताल, ७० विद्यालय र ठूला पुस्तकालयको काममा सीबीआरआईका वैज्ञानिकहरूले भूकम्प प्रतिरोधी प्रविधिसहितको भवनको डिजाइन, योजना, निर्माणको अनुगमन गर्न थालेका छन् । सीबीआरआईका वैज्ञानिक डा अजय चौरसियाले केन्द्र सरकारको ७५ औं स्वतन्त्रता दिवसमा ७५ वटा आयोजना सम्पन्न गर्ने लक्ष्य लगभग नजिक पुगेको बताए । तीमध्ये ६० आयोजना सम्पन्न भएका छन् । जसमा ५६ विद्यालय र १९ अस्पताल छन् । यो वर्षको अन्त्यसम्ममा सबै आयोजना नेपाल सरकारलाई हस्तान्तरण गरिनेछ । उनले चीन सीमानामा निर्माण भइरहेका अधिकांश आयोजना भारतका लागि कूटनीतिक रूपमा महत्वपूर्ण हुने र भारतको प्रतीकका रूपमा स्थापित हुने बताए । सबै भवनहरू भूकम्प प्रतिरोधी र अत्याधुनिक प्रविधिले सुसज्जित छन्।

कोरोनामा पनि काम रोकिएन कोरोनाको समयमा विश्वका सबै प्रकारका काम ठप्प हुँदा नेपालमा विद्यालय–अस्पतालको काम निरन्तर चलिरहेको छ । यही कारण तीन वर्षको अवधिमा उल्लेख्य मात्रामा काम सम्पन्न भएको हो । कहिले अनलाइन र कहिले अफलाइन काम हुने गरेको वैज्ञानिक डा चौरसियाले बताउनुभयो । ९० हजार स्क्वायर फिटमा पुस्तकालय निर्माण गरिने यस परियोजनाअन्तर्गत नेपालको सबैभन्दा ठूलो पुस्तकालय पनि निर्माण भइरहेको छ, जुन ऐतिहासिक र आफैंमा विभिन्न सुविधाले सुसज्जित हुनेछ । नेपालको त्रिभुवन विश्वविद्यालय काठमाडौंमा निर्माण हुन लागेको यो पुस्तकालय ९० हजार स्क्वायर फिटमा हुनेछ । जसमा काम भइरहेको छ । यस पुस्तकालयमा भूकम्प प्रतिरोधी प्रविधि, लिफ्ट, बगैचा जस्ता सबै प्रकारका सुविधा उपलब्ध गराइने भारतीय मिडियामा खबर छ ।